การที่เพื่อนบ้านได้สร้างบ้านบนที่ดินของคุณอันเป็นการกระทำรุกล้ำหรือแย่งการครอบครอง โดยความสงบ , โดยเปิดเผย ด้วยเจตนาเป็นเจ้าของ (หรือโกงแบบเห็น ๆ) ติดต่อกันเป็นเวลา 10 ปี เขาก็ได้กรรมสิทธิ์ในที่ดินของคุณไป เรียกว่า "การครอบครองปรปักษ์" (ต้องเป็นที่ดินมีโฉนดนะครับ) คุณมีสิทธิฟ้องร้องเขาได้ครับ แต่เขาก็มีสิทธิต่อสู้คดีและฟ้องแย้งขอให้ศาลแสดงกรรมสิทธิ์โดยการครอบครองปรปักษ์ได้ครับ แต่การย้ายหลักหมุดที่ดินเป็นความผิดทางอาญาด้วยคือจำคุกไม่เกิน 3 เดือน ซึ่งอายุความ 5 ปี นับแต่การกระทำความผิดเกิดขึ้น

มาตรา 1382  บุคคลใดครอบครองทรัพย์สินของผู้อื่นไว้โดยความสงบและโดยเปิดเผยด้วยเจตนาเป็นเจ้าของ ถ้าเป็นอสังหาริมทรัพย์ได้ครอบครองติดต่อกันเป็นเวลาสิบปี ถ้าเป็นสังหาริมทรัพย์ได้ครอบครองติดต่อกันเป็นเวลาห้าปีไซร้ ท่านว่าบุคคลนั้นได้กรรมสิทธิ์

ประมวลกฎหมายที่ดิน

มาตรา 67 เมื่อพนักงานเจ้าหน้าที่ได้จัดทำหลักหมายเขตที่ดิน หรือได้สร้างหมุดหลักฐานเพื่อการแผนที่ลงไว้ในที่ใด ห้ามมิให้ผู้หนึ่ง ผู้ใดนอกจากพนักงานเจ้าหน้าที่ทำลายดัดแปลง เคลื่อนย้ายถอดถอน หลักหมายเขตหรือหมุดหลักฐานเพื่อการแผนที่นั้นไปจากที่เดิม เว้นแต่จะได้รับอนุญาตจากเจ้าพนักงานที่ดิน

มาตรา 109 ผู้ใดฝ่าฝืน หรือไม่ปฏิบัติตาม มาตรา 38 มาตรา 67 มาตรา 74 มีความผิดต้องระวางโทษปรับไม่เกินสองพันบาท หรือจำคุกไม่เกินสามเดือน หรือทั้งปรับทั้งจำ

ประมวลกฎหมายอาญา

มาตรา 95 ในคดีอาญา ถ้ามิได้ฟ้องและได้ตัวผู้กระทำความผิด มายังศาลภายในกำหนดดังต่อไปนี้ นับแต่วันกระทำความผิดเป็นอัน ขาดอายุความ
(1) ยี่สิบปี สำหรับความผิดต้องระวางโทษประหารชีวิต จำคุก ตลอดชีวิต หรือจำคุกยี่สิบปี
(2) สิบห้าปี สำหรับความผิดต้องระวางโทษจำคุกกว่าเจ็ดปีแต่ ยังไม่ถึงยี่สิบปี
(3) สิบปี สำหรับความผิดต้องระวางโทษจำคุกกว่าหนึ่งปีถึงเจ็ดปี
(4) ห้าปี สำหรับความผิดต้องระวางโทษจำคุกกว่าหนึ่งเดือนถึง หนึ่งปี
(5) หนึ่งปี สำหรับความผิดต้องระวางโทษจำคุกตั้งแต่หนึ่งเดือน ลงมาหรือต้องระวางโทษอย่างอื่น

ถ้าได้ฟ้องและได้ตัวผู้กระทำความผิดมายังศาลแล้ว ผู้กระทำ ความผิดหลบหนีหรือวิกลจริต และศาลสั่งงดการพิจารณาไว้จนเกิน กำหนดดังกล่าวแล้วนับแต่วันที่หลบหนีหรือวันที่ศาลสั่งงดการพิจารณา ก็ให้ถือว่าเป็นอันขาดอายุความเช่นเดียวกัน

การนับระยะเวลานับตั้งแต่วันที่เรารู้ว่าโดนย้ายหลักมุด รึเปล่าค่ะ ในกรณีของดิฉันเรามีฟ้องร้องขอที่ดินส่วนนั้นคืนได้ไม

การดำเนินคดีอาญาในกรณีดังกล่าวไม่ใช่ความผิดต่อส่วนตัว หรือความผิดอันยอมความได้ ตาม มาตรา 96 ที่กฎหมายบัญญัติไว้โดยเฉพาะว่านับแต่วันที่รู้เรื่องความผิดและรู้ตัวผู้กระทำความผิด แต่มาตรา 95 บัญญัติว่า "ถ้ามิได้ฟ้อง...นับแต่วันกระทำความผิด..."

มาตรา 96 ภายใต้บังคับ มาตรา 95 ในกรณีความผิดอันยอมความได้ถ้าผู้เสียหายมิได้ร้องทุกข์ภายในสามเดือนนับแต่วันที่รู้เรื่องความผิดและรู้ตัวผู้กระทำความผิด เป็นอันขาดอายุความ

สำหรับคำถามว่า "เราจะฟ้องขอที่ดินคืนได้หรือไม่"  คำตอบ--ในเมื่อเราเป็นเจ้าของที่ดินย่อมมีสิทธิที่จะติดตามเอาคืนซึ่งทรัพย์สินของเราได้อยู่แล้ว แต่เขาจะมีข้อต่อสู้อะไร อย่างไร เป็นอีกเรื่องหนึ่งครับ

มาตรา 1336  ภายในบังคับแห่งกฎหมาย เจ้าของทรัพย์สินมีสิทธิใช้สอยและจำหน่ายทรัพย์สินของตนและได้ซึ่งดอกผลแห่งทรัพย์สินนั้น กับทั้งมีสิทธิติดตามและเอาคืนซึ่งทรัพย์สินของตนจากบุคคลผู้ไม่มีสิทธิจะยึดถือไว้ และมีสิทธิขัดขวางมิให้ผู้อื่นสอดเข้าเกี่ยวข้องกับทรัพย์สินนั้นโดยมิชอบด้วยกฎหมาย