หนังสือรับรองการทำประโยชน์ (น.ส3,น.ส 3ก., และ น.ส 3ข.)

หนังสือรับรองการทำประโยชน์ (น.ส. 3,น.ส. 3 ก., และ น.ส .3ข.) คือหนังสือรับรองจากพนักงานเจ้าหน้าที่ว่าได้ทำประโยชน์ในที่ดิน แล้ว แยกออก 3 ชนิดคือ

น. ส .3

ออกให้แก่ผู้ครอบครองทั่วไป ในพื้นที่ที่ไม่มีระวาง มีลักษณะเป็นแผนที่รูปลอย ไม่มีการกำหนดตำแหน่งที่แน่นอน หรือออกในพื้นที่ที่ไม่มีรูปถ่ายทางอากาศ นายอำเภอเป็นผู้ออก

น.ส.3 ก

ออกใน ท้องที่ที่มีรูปถ่ายทางอากาศ โดยมีการกำหนดตำแหน่งที่ดินในระวางรูปถ่ายทางอากาศ นายอำเภอเป็นผู้ออกเอกสารให้

น.ส.3 ข

ออกในท้องที่ที่ไม่มี ระวางรูปถ่ายทางอากาศ และรัฐมนตรีได้ประกาศยกเลิกอำนาจหน้าที่ในการปฏิบัติการ ตามประมวลกฏหมายที่ดินของหัวหน้าเขต นายอำเภอหรือปลัดอำเภอผู้เป็นหัวหน้าประจำกิ่งอำเภอแล้ว (เจ้าพนักงานที่ดิน เป็นผู้ออก)

โฉนดที่ดิน

โฉนดที่ดิน คือหนังสือสำคัญแสดงกรรมสิทธ์ที่ดิน ซึ่งออกให้ตามประมวลกฏหมายที่ดินปัจจุบัน นอกจากนี้ยังรวมรวมถึงโฉนดแผนที่ โฉนดแผนที่ โฉนดตราจอง และตราจองที่ว่า ‘ได้ทำประโยชน์แล้ว.” ซึ่งออกให้ตามกฏหมายเก่า แต่ถือว่ามีกรรมสิทธิเช่นกัน ผู้เป็นเจ้าของที่ดินถือว่ามีกรรมสิทธิในที่ดินนั้น อย่างสมบูรณ์ เช่นมีสิทธิใช้ประโยชย์จากที่ดิน มีสิทธิจำหน่าย เป็นต้น

ส่วนโฉนดตราจอง มีลักษณะเหมือนโฉนดที่ดินทุกอย่าง ปัจจุบันมีใช้ 5 จังหวัดเท่านั้น คือ นครสวรรค์ พิจิตร พิษณุโลก สุโขทัย และ อุตรดิษถ์ กรมที่ดินกำลังจะเปลี่ยน โฉนดตราจองเป็นโฉนดที่ดิน ทำให้ในอนาคตจะไม่มีโฉนดตราจองอีกต่อไป