แม้จะปรากฏตามข้อเท็จจริงของนายสมจิตรว่า มีคนร้ายเข้าไปโจรกรรมทรัพย์สินอยู่เป็นประจำก็ตาม แต่เหตุที่จะใช้อาวุธปืน ยิงใส่ บุคคลที่ตนเองคาดว่าน่าจะเป็นคนร้าย และซึ่งข้อเท็จจริงได้ปรากฏต่อมาว่าเป็นคนร้ายที่กำลังจะก่อเหตุก็ตาม แต่เนื่องจากคนร้ายและผู้ตายซึ่งอยู่บนหลังคามีเหตุอันควรเชื่อว่าจะมาลักทรัพย์สินของตน นายสมจิตรจึงมีเหตุที่จะป้องกันสิทธิของตนได้ตามมาตรา 68 แต่เมื่อพิจารณาถึงภยันตรายที่ใกล้จะถึง กับการป้องกัน เห็นว่าไม่ได้สัดส่วนกัน แม้จะปรากฏว่าผู้ตายมีอาวุธมีดติดตัวมาด้วยแต่ก็ยังไม่ได้ใช้ ดังนั้นการกระทำของนายสมจิตรจึงเป็นการป้องกันเกินสมควรแก่เหตุ ตาม มาตรา 69 

มาตรา 68 ผู้ใดจำต้องกระทำการใดเพื่อป้องกันสิทธิของตนหรือของผู้อื่น ให้พ้นภยันตรายซึ่งเกิดจากการประทุษร้ายอันละเมิดต่อ กฎหมายและเป็นภยันตรายที่ใกล้จะถึง ถ้าได้กระทำพอสมควร แก่เหตุ การกระทำนั้นเป็นการป้องกันโดยชอบด้วยกฎหมาย ผู้นั้น ไม่มีความผิด

มาตรา 69 ในกรณีที่บัญญัติไว้ใน มาตรา 67 และ มาตรา 68 นั้น ถ้าผู้กระทำได้กระทำไปเกินสมควรแก่เหตุ หรือเกินกว่ากรณีแห่ง ความจำเป็นหรือเกินกว่ากรณีแห่งการจำต้องกระทำเพื่อป้องกัน ศาลจะลงโทษน้อยกว่าที่กฎหมายกำหนดไว้สำหรับความผิดนั้น เพียงใดก็ได้แต่ถ้าการกระทำนั้นเกิดขึ้นจากความตื่นเต้น ความ ตกใจหรือความกลัว ศาลจะไม่ลงโทษผู้กระทำก็ได้

คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 4955/2528

การที่จำเลยใช้มีดโต้ฟันผู้เสียหายซึ่งเป็นเด็กเข้าไปลักทรัพย์ในบ้านของจำเลยในเวลากลางคืน 1 ที ทำให้เกิดบาดแผลฉกรรจ์ยาว 6 เซนติเมตร กะโหลกศีรษะใต้บาดแผลแตกเป็นแนวยาวไปตามบาดแผลยาว 5 เซนติเมตร แสดงว่าจำเลยฟันโดยแรงขณะผู้เสียหายเพิ่งโผล่ออกมาจากใต้แคร่ ในสภาพที่ผู้เสียหายซ่อนตัวอยู่ใต้แคร่ซึ่งอยู่ในเขตจำกัด จำเลยอาจจะใช้วิธีการอื่นที่จะสกัดกั้นไม่ให้ผู้เสียหายออกมาและเรียกร้องให้ผู้อื่นมาช่วยจับผู้เสียหายไว้ได้ ทั้งมีทางที่จะสังเกตได้ทันทีว่าผู้โผล่ออกมาเป็นใคร จะเกิดภัยแก่จำเลยเพียงใดหรือไม่ ดังนี้ การกระทำของจำเลยเป็นการป้องกันเกินสมควรแก่เหตุ จำเลยใช้มีดฟันผู้เสียหายกะโหลกศีรษะแตกเป็นแนวยาว 5เซนติเมตรแพทย์ลงความเห็นว่ารักษานานกว่า 21 วันหายแต่ได้ความว่าผู้เสียหายรับการรักษาอยู่โรงพยาบาล 6-7 วันแล้วถูกส่งตัวไปสถานพินิจและคุ้มครองเด็ก 9 วันจึงกลับบ้านไม่ปรากฏว่าหลังจากออกจากโรงพยาบาลแล้วต้องไปรับการรักษาที่ใดอีกหรือไม่ แสดงว่าบาดแผลของผู้เสียหายรักษาไม่เกิน 20 วัน จึงถือไม่ได้ว่าผู้เสียหายได้รับอันตรายถึงสาหัสตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 297

โจทก์ฟ้องว่าจำเลยเตะผู้เสียหาย 1 ครั้ง และใช้มีดโต้ฟันศรีษะผู้เสียหาย 1 ครั้ง โดยมีเจตนาฆ่า จนผู้เสียหายได้รับบาดเจ็บสาหัสแต่ไม่ถึงแก่ความตาย ขอให้ลงโทษจำเลยตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 288, 80

จำเลยให้การปฏิเสธ

ศาลชั้นต้นพิพากษาว่าจำเลยมีความผิดตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 297 ประกอบด้วยมาตรา 69 จำคุก 6 เดือน

จำเลยอุทธรณ์

ศาลอุทธรณ์ฟังว่าจำเลยกระทำการเพื่อป้องกันพอสมควรแก่เหตุพิพากษากลับให้ยกฟ้อง

โจทก์ฎีกา

ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า ผู้เสียหายเป็นเด็กเข้าไปลักทรัพย์ในบ้านจำเลยในเวลากลางคืน จำเลยใช้มีดโต้กว้างประมาณ 3 นิ้ว ยาวประมาณ 1 ศอก ฟันผู้เสียหาย 1 ที เป็นแผลยาวประมาณ 6เซนติเมตร กะโหลกศีรษะใต้บาดแผลแตกเป็นแนวยาวไปตามบาดแผลยาวประมาณ 5 เซนติเมตร ถือได้ว่าเป็นแผลฉกรรจ์แสดงว่าจำเลยฟันโดยแรงขณะผู้เสียหายเพิ่งโผล่ออกมาจากใต้แคร่ ในสภาพที่ผู้เสียหายซ่อนตัวอยู่ใต้แคร่ซึ่งอยู่ในเขตจำกัด จำเลยอาจจะใช้วิธีการอื่นที่จะสกัดกั้นไม่ให้ผู้เสียหายออกมาและเรียกร้องให้ผู้อื่นมาช่วยจับผู้เสียหายไว้ แต่กลับใช้มีดโต้ฟันผู้เสียหายโดยแรงในทันทีที่ผู้เสียหายโผล่ออกจากแคร่มา ทั้งที่มีทางสังเกตได้ทันว่าผู้โผล่ออกมาเป็นใคร จะเกิดภัยแก่จำเลยเพียงใดหรือไม่ ดังนี้ เห็นว่าการกระทำของจำเลยเป็นการป้องกันเกินสมควรแก่เหตุ

ตามความเห็นของแพทย์ในรายงานการตรวจชันสูตรบาดแผลของแพทย์ประมาณการรักษาไว้นานกว่า 21 วัน แต่นายแพทย์เบิกความว่าผู้เสียหายรับการรักษาอยู่โรงพยาบาล 3 วันก็ออกไปแล้วไม่กลับมารับการรักษาอีกเลย ผู้เสียหายเบิกความว่ารับการรักษาอยู่โรงพยาบาล 6 - 7 วันแล้วถูกส่งตัวไปสถานพินิจและคุ้มครองเด็ก9 วันจึงได้กลับบ้าน ไม่ปรากฏว่าหลังจากออกจากโรงพยาบาลแล้วต้องไปรับการรักษาที่ใดอีกหรือไม่ แสดงว่าบาดแผลของผู้เสียหายรักษาไม่เกิน 20 วัน จึงถือไม่ได้ว่าผู้เสียหายเจ็บป่วยด้วยอาการทุกขเวทนาเกินกว่า 20 วัน ฟังได้ว่าไม่ได้รับบาดเจ็บสาหัส ดังนี้การกระทำของจำเลยจึงเป็นเพียงความผิดฐานทำร้ายร่างกายผู้อื่นเป็นเหตุให้ได้รับอันตรายแก่กายเท่านั้น ซึ่งในกรณีเช่นนี้ศาลฎีกามีอำนาจหยิบยกขึ้นมาวินิจฉัยได้

พิพากษากลับเป็นว่า จำเลยมีความผิดตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 295 ประกอบมาตรา 69 จำคุก 6 เดือน โทษจำคุกรอการลงโทษ 2 ปี

( ชวลิต นราลัย - เสนอ ศรนิยม - ไกร บุญญะกิติ )

http://www.deka2007.supremecourt.or.th/deka/web/docdetail.jsp