ปรึกษากฎหมายทางแชทไลน์

 เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ไม่สามารถปฏิเสธสิทธิตามคำพิพากษา โดยอ้างอำนาจตาม พ.ร.บ.ล้มละลาย มาตรา 122 ซึ่งใช้กับสิทธิตามสัญญาที่ลูกหนี้จะได้รับเท่านั้น ในกรณีนี้ ผู้ร้องชำระเงินครบถ้วนแล้ว ลูกหนี้มีหน้าที่โอนกรรมสิทธิ์ห้องชุดให้แก่ผู้ร้องตามคำพิพากษา การติดจำนองเป็นความรับผิดชอบของลูกหนี้ ไม่เกี่ยวกับผู้ร้อง ผู้คัดค้านจึงต้องปฏิบัติตามคำพิพากษาโดยไม่สามารถปฏิเสธได้

 คดีสืบเนื่องมาจากศาลล้มละลายกลางมีคำสั่งพิทักษ์ทรัพย์ของลูกหนี้เด็ดขาดและพิพากษาให้ล้มละลาย ผู้ร้องซึ่งเป็นเจ้าหนี้ตามคำพิพากษาของลูกหนี้ยื่นคำร้องขอให้มีคำสั่งกลับคำสั่งของเจ้าพนักงานบังคับคดีที่ยกคำร้องของผู้ร้อง และมีคำสั่งให้เจ้าพนักงานบังคับคดีโอนกรรมสิทธิ์ห้องชุดของลูกหนี้ให้แก่ผู้ร้องโดยปราศจากภาระติดพันด้วยค่าใช้จ่ายของลูกหนี้ เจ้าพนักงานบังคับคดียื่นคำคัดค้านขอให้ยกคำร้อง

ศาลล้มละลายกลางมีคำสั่งให้เจ้าพนักงานบังคับคดีโอนกรรมสิทธิ์ห้องชุดให้ผู้คัดค้าน เจ้าพนักงานบังคับคดีอุทธรณ์

ศาลอุทธรณ์คดีชำนัญพิเศษพิพากษาแก้เป็นว่า ให้ผู้คัดค้านโอนกรรมสิทธิ์ห้องชุดให้แก่ผู้ร้องโดยปลอดจำนองด้วยค่าใช้จ่ายของลูกหนี้ 

ผู้คัดค้านฎีกา โดยได้รับอนุญาตจากศาลฎีกา

ในกรณีที่เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์จะไม่ยอมรับสิทธิตามสัญญาที่มีต่อบุคคลอื่นตาม พ.ร.บ.ล้มละลาย พ.ศ.2483 มาตรา 122 หมายถึงสิทธิตามสัญญาที่ลูกหนี้จะพึงได้รับ ไม่ใช่สิทธิตามสัญญาที่ผู้อื่นมีสิทธิที่จะได้รับ ผู้ร้องชำระราคาห้องชุดให้แก่ลูกหนี้ครบถ้วนแล้ว ลูกหนี้มีหน้าที่ที่จะต้องปฏิบัติตามสัญญาคือโอนกรรมสิทธิ์ห้องชุดให้แก่ผู้ร้อง แม้ว่าห้องชุดพิพาทจะติดจำนองอยู่ก็เป็นหน้าที่ของลูกหนี้ที่ต้องไถ่ถอนจำนอง เมื่อศาลได้มีคำพิพากษาให้ลูกหนี้โอนกรรมสิทธิ์ห้องชุดให้แก่ผู้ร้อง จึงไม่อยู่ในดุลพินิจของเจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ที่จะพิจารณาว่าสิทธิตามคำพิพากษาที่ผู้ร้องจะพึงได้รับมีภาระเกินควรกว่าประโยชน์ที่จะพึงได้แก่กองทรัพย์สินของลูกหนี้หรือไม่ เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์จึงไม่อาจอ้างอำนาจตามมาตรา 122 มาปฏิเสธไม่ยอมปฏิบัติตามคำพิพากษาที่จะต้องดำเนินการโอนกรรมสิทธิ์ห้องชุดให้แก่ผู้ร้องได้

คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 5220/2566

การที่เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์จะไม่ยอมรับสิทธิตามสัญญาที่มีต่อบุคคลอื่นตาม พ.ร.บ.ล้มละลาย พ.ศ.2483 มาตรา 122 หมายถึงสิทธิตามสัญญาที่ลูกหนี้จะพึงได้รับ หาใช่สิทธิตามสัญญาที่ผู้อื่นจะพึงได้รับไม่ ผู้ร้องชำระราคาห้องชุดให้แก่ลูกหนี้ครบถ้วนตามสัญญาแล้ว ลูกหนี้ย่อมไม่มีสิทธิใด ๆ ที่จะได้รับจากผู้ร้องอีก คงมีแต่หน้าที่ที่จะต้องปฏิบัติตามสัญญาจะซื้อจะขายคือโอนกรรมสิทธิ์ห้องชุดให้แก่ผู้ร้องเท่านั้น การที่ห้องชุดติดจำนองบริษัท ฮ. ก็เป็นหน้าที่ของลูกหนี้ที่ต้องไถ่ถอนจำนองจากบริษัท ฮ. หาใช่หน้าที่ที่ลูกหนี้ต้องปฏิบัติต่อผู้ร้องไม่ ประกอบกับศาลได้มีคำพิพากษาให้ลูกหนี้โอนกรรมสิทธิ์ห้องชุดให้แก่ผู้ร้อง อันทำให้สิทธิของผู้ร้องมิใช่สิทธิตามสัญญาโดยแท้แต่เป็นสิทธิตามคำพิพากษา จึงไม่อยู่ในดุลพินิจของผู้คัดค้านที่จะพิจารณาว่าสิทธิตามคำพิพากษาที่ผู้ร้องจะพึงได้รับมีภาระเกินควรกว่าประโยชน์ที่จะพึงได้แก่กองทรัพย์สินของลูกหนี้หรือไม่ ผู้คัดค้านจึงไม่อาจอ้างอำนาจตามมาตรา 122 มาปฏิเสธไม่ยอมปฏิบัติตามคำพิพากษาที่จะต้องดำเนินการโอนกรรมสิทธิ์ห้องชุดให้แก่ผู้ร้องได้

คดีสืบเนื่องมาจากศาลล้มละลายกลางมีคำสั่งพิทักษ์ทรัพย์ของลูกหนี้เด็ดขาดเมื่อวันที่ 13 มิถุนายน 2559 และพิพากษาให้ล้มละลายเมื่อวันที่ 21 มิถุนายน 2560

ผู้ร้องยื่นคำร้องขอให้มีคำสั่งกลับคำสั่งของผู้คัดค้านที่ยกคำร้องของผู้ร้อง และมีคำสั่งให้ผู้คัดค้านโอนกรรมสิทธิ์ห้องชุดเลขที่ 291/17, 291/18, 291/19, 291/20 และ 291/30 โครงการ ว. ตั้งอยู่บนที่ดินโฉนดเลขที่ 25706 ของลูกหนี้ให้แก่ผู้ร้องโดยปราศจากภาระติดพันด้วยค่าใช้จ่ายของลูกหนี้ หากไม่ชำระให้ถือเอาคำพิพากษาแทนการแสดงเจตนา

ผู้คัดค้านยื่นคำคัดค้านขอให้ยกคำร้อง

ศาลล้มละลายกลางมีคำสั่งให้ผู้คัดค้านโอนกรรมสิทธิ์ห้องชุดเลขที่ 291/17, 291/18, 291/19, 291/20 และ 291/30 โครงการ ว. ตั้งอยู่บนที่ดินโฉนดเลขที่ 25706 ให้แก่ผู้ร้อง ให้ผู้คัดค้านใช้ค่าฤชาธรรมเนียมแทนผู้ร้องโดยกำหนดค่าทนายความแก่ผู้ร้อง 4,000 บาท โดยให้หักจากกองทรัพย์สินของลูกหนี้

ผู้คัดค้านอุทธรณ์

ศาลอุทธรณ์คดีชำนัญพิเศษพิพากษาแก้เป็นว่า ให้ผู้คัดค้านโอนกรรมสิทธิ์ห้องชุดเลขที่ 291/17, 291/18, 291/19, 291/20 และ 291/30 โครงการ ว. ตั้งอยู่บนที่ดินโฉนดเลขที่ 25706 ให้แก่ผู้ร้องโดยปลอดจำนองด้วยค่าใช้จ่ายของลูกหนี้ หากไม่ดำเนินการให้ถือคำพิพากษาแทนการแสดงเจตนา นอกจากที่แก้ให้เป็นไปตามคำสั่งศาลล้มละลายกลาง ค่าฤชาธรรมเนียมชั้นอุทธรณ์ให้เป็นพับ

ผู้คัดค้านฎีกา โดยได้รับอนุญาตจากศาลฎีกา

ศาลฎีกาแผนกคดีล้มละลายวินิจฉัยว่า ข้อเท็จจริงที่คู่ความไม่โต้แย้งกันในชั้นนี้รับฟังเป็นยุติในเบื้องต้นว่า เมื่อวันที่ 10 กุมภาพันธ์ 2555 ผู้ร้องทำสัญญาจะซื้อจะขายห้องชุดเลขที่ 291/17, 291/18, 291/19, 291/20 และ 291/30 โครงการ ว. ตั้งอยู่บนที่ดินโฉนดเลขที่ 25706 กับลูกหนี้ โดยผู้ร้องชำระราคาค่าห้องชุดทั้งห้าห้องครบถ้วนแล้ว แต่ลูกหนี้ไม่โอนกรรมสิทธิ์ให้ผู้ร้องและลูกหนี้นำห้องชุดดังกล่าวไปจดทะเบียนจำนองไว้แก่บริษัท ฮ. วันที่ 12 กุมภาพันธ์ 2559 ผู้ร้องเป็นโจทก์ฟ้องลูกหนี้ต่อศาลจังหวัดพัทยาให้ปฏิบัติตามสัญญา วันที่ 25 เมษายน 2559 ศาลจังหวัดพัทยามีคำพิพากษาเป็นคดีแพ่งหมายเลขแดงที่ ผบ.632/2559 ให้ลูกหนี้ชำระเงินจำนวน 21,500,000 บาท พร้อมดอกเบี้ยอัตราร้อยละ 7.5 ต่อปี นับถัดจากวันฟ้องไปจนกว่าจะชำระเสร็จแก่ผู้ร้อง หรือให้ลูกหนี้ดำเนินการโอนกรรมสิทธิ์ห้องชุดเลขที่ 291/17, 291/18, 291/19, 291/20 และ 291/30 แก่ผู้ร้อง แต่ลูกหนี้ไม่ชำระหนี้และไม่ดำเนินการโอนกรรมสิทธิ์ห้องชุดดังกล่าวแก่ผู้ร้อง ผู้ร้องยื่นคำร้องขอให้ศาลจังหวัดพัทยาออกหมายตั้งเจ้าพนักงานบังคับคดีเพื่อดำเนินการโอนกรรมสิทธิ์ห้องชุดให้แก่ผู้ร้อง แต่เนื่องจากผู้ร้องไม่มีหนังสือรับรองการปลอดหนี้จากนิติบุคคลอาคารชุด เจ้าพนักงานที่ดินจึงไม่สามารถโอนกรรมสิทธิ์ห้องชุดทั้งห้าห้องแก่ผู้ร้องได้ ต่อมาศาลล้มละลายกลางมีคำสั่งพิทักษ์ทรัพย์ของลูกหนี้เด็ดขาด ผู้ร้องยื่นคำร้องขอให้ผู้คัดค้านปฏิบัติตามคำพิพากษาโดยโอนกรรมสิทธิ์ห้องชุดทั้งห้าห้องให้แก่ผู้ร้องด้วยค่าใช้จ่ายของลูกหนี้ แต่ผู้คัดค้านเห็นว่าห้องชุดทั้งห้าห้องติดจำนองบริษัท ฮ. ซึ่งยื่นคำขอรับชำระหนี้ไว้แล้ว สิทธิตามคำพิพากษาของผู้ร้องมีภาระเกินกว่าประโยชน์ที่จะพึงได้ ผู้คัดค้านจึงไม่ยอมรับสิทธิตามคำพิพากษา แล้วมีคำสั่งให้ยกคำร้องของผู้ร้อง

ปัญหาต้องวินิจฉัยตามฎีกาของผู้คัดค้านมีว่า ผู้คัดค้านมีอำนาจปฏิเสธไม่ปฏิบัติตามคำพิพากษาที่ให้ลูกหนี้โอนกรรมสิทธิ์ห้องชุดทั้งห้าห้องแก่ผู้ร้องหรือไม่ เห็นว่า การที่เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์จะไม่ยอมรับสิทธิตามสัญญาที่มีต่อบุคคลอื่นตามพระราชบัญญัติล้มละลาย พ.ศ. 2483 มาตรา 122 นั้น หมายถึงสิทธิตามสัญญาที่ลูกหนี้จะพึงได้รับ หาใช่สิทธิตามสัญญาที่ผู้อื่นจะพึงได้รับไม่ คดีนี้ผู้ร้องได้ชำระราคาห้องชุดให้แก่ลูกหนี้ครบถ้วนตามสัญญาแล้ว ลูกหนี้ย่อมไม่มีสิทธิใด ๆ ที่จะได้รับจากผู้ร้องอีก ลูกหนี้คงมีแต่เพียงหน้าที่ที่จะต้องปฏิบัติตามสัญญาจะซื้อจะขายคือการโอนกรรมสิทธิ์ห้องชุดทั้งห้าห้องให้แก่ผู้ร้องเท่านั้น ส่วนการที่ห้องชุดดังกล่าวติดจำนองบริษัท ฮ. ก็เป็นหน้าที่ของลูกหนี้ที่ต้องไถ่ถอนจำนองจากบริษัท ฮ. หาใช่หน้าที่ที่ลูกหนี้ต้องปฏิบัติต่อผู้ร้องไม่ ประกอบกับศาลจังหวัดพัทยามีคำพิพากษาในคดีแพ่งหมายเลขแดงที่ ผบ.632/2559 ให้ลูกหนี้โอนกรรมสิทธิ์ห้องชุดทั้งห้าห้องให้แก่ผู้ร้องอันทำให้สิทธิของผู้ร้องมิใช่สิทธิตามสัญญาโดยแท้แต่เป็นสิทธิตามคำพิพากษา จึงไม่อยู่ในดุลพินิจของผู้คัดค้านที่จะพิจารณาว่าสิทธิตามคำพิพากษาที่ผู้ร้องจะพึงได้รับมีภาระเกินควรกว่าประโยชน์ที่จะพึงได้แก่กองทรัพย์สินของลูกหนี้หรือไม่ ผู้คัดค้านจึงไม่อาจอ้างอำนาจตามมาตรา 122 มาปฏิเสธไม่ยอมปฏิบัติตามคำพิพากษาที่จะต้องดำเนินการโอนกรรมสิทธิ์ห้องชุดทั้งห้าห้องให้แก่ผู้ร้องได้ และแม้ว่าห้องชุดทั้งห้าห้องติดจำนองบริษัท ฮ. ก็ตาม แต่การโอนกรรมสิทธิ์ห้องชุดทั้งห้าห้องให้แก่ผู้ร้องสามารถแยกส่วนกับภาระหนี้จำนองและการไถ่ถอนจำนองที่ลูกหนี้มีต่อบริษัท ฮ. ผู้รับจำนอง ทั้งบริษัท ฮ. ผู้รับจำนองเพียงแต่มีคำขอรับชำระหนี้ในฐานะเจ้าหนี้มีประกันตามพระราชบัญญัติล้มละลาย พ.ศ. 2483 มาตรา 96 (3) ให้ผู้คัดค้านดำเนินการยึดห้องชุดทรัพย์จำนองแต่ละห้องออกขายทอดตลาดแล้วขอรับชำระหนี้สำหรับจำนวนที่ยังขาดอยู่ และผู้คัดค้านมีคำสั่งอนุญาตให้บริษัท ฮ. ได้รับชำระหนี้ตามคำขอ อำนาจในการจัดการห้องชุดทั้งห้าห้องดังกล่าวจึงตกเป็นของผู้คัดค้านและอยู่ในวิสัยที่ผู้คัดค้านจะดำเนินการในส่วนการโอนกรรมสิทธิ์ห้องชุดทั้งห้าห้องให้แก่ผู้ร้องโดยปลอดภาระจำนองโดยนำเงินจากกองทรัพย์สินของลูกหนี้ไปไถ่ถอนจำนองจากบริษัท ฮ. ผู้รับจำนองได้ และการดำเนินการดังกล่าวหาได้กระทบสิทธิของบริษัท ฮ. ผู้รับจำนองดังที่ผู้คัดค้านฎีกาไม่ ส่วนที่ผู้คัดค้านฎีกาว่า กองทรัพย์สินของลูกหนี้ไม่มีเงินเพียงพอที่จะนำไปไถ่ถอนจำนองห้องชุดทั้งห้าห้องจากบริษัท ฮ. ผู้รับจำนองนั้น ก็หาใช่ข้ออ้างในการปฏิเสธที่จะไม่ปฏิบัติตามคำพิพากษา ส่วนการที่ศาลจังหวัดพัทยามีคำพิพากษาให้ลูกหนี้ชำระเงิน 21,500,000 บาท พร้อมดอกเบี้ยอัตราร้อยละ 7.5 ต่อปี นับแต่วันถัดจากวันฟ้องไปจนกว่าจะชำระเสร็จแก่ผู้ร้อง แต่ผู้ร้องมิได้ยื่นคำขอรับชำระหนี้ในมูลหนี้ตามคำพิพากษาดังกล่าวต่อผู้คัดค้านภายในกำหนดเวลาตามพระราชบัญญัติล้มละลาย พ.ศ. 2483 มาตรา 27 และมาตรา 91 ก็หาได้เป็นการตัดสิทธิผู้ร้องมิให้ร้องขอให้ผู้คัดค้านปฏิบัติตามคำพิพากษาดังกล่าวในส่วนที่ให้ลูกหนี้ดำเนินการโอนกรรมสิทธิ์ห้องชุดแก่ผู้ร้องไม่ เพราะคำพิพากษาของศาลจังหวัดพัทยาให้สิทธิผู้ร้องในการเลือกว่าจะบังคับให้ลูกหนี้ชำระหนี้เงินแก่ผู้ร้องหรือให้ลูกหนี้ดำเนินการโอนกรรมสิทธิ์ห้องชุดแก่ผู้ร้องอย่างใดอย่างหนึ่ง ดังนี้ ผู้ร้องจึงชอบที่จะขอให้ผู้คัดค้านปฏิบัติตามคำพิพากษาของศาลจังหวัดพัทยาในส่วนที่ให้ลูกหนี้ดำเนินการโอนกรรมสิทธิ์ห้องชุดแก่ผู้ร้องได้ ส่วนที่ผู้คัดค้านฎีกาว่า ผู้ร้องยื่นคำร้องนี้เมื่อพ้นกำหนดระยะเวลา 14 วัน นับแต่วันทราบคำสั่งของผู้คัดค้านตามพระราชบัญญัติล้มละลาย พ.ศ. 2483 มาตรา 146 นั้น ผู้คัดค้านมิได้อุทธรณ์ปัญหาดังกล่าวต่อศาลอุทธรณ์คดีชำนัญพิเศษ จึงเป็นข้อที่ไม่ได้ว่ากล่าวกันมาโดยชอบในศาลล่าง ศาลฎีกาไม่รับวินิจฉัย ฎีกาของผู้คัดค้านฟังไม่ขึ้น แต่อย่างไรก็ตาม ที่ศาลอุทธรณ์คดีชำนัญพิเศษมีคำพิพากษาว่า หากไม่ดำเนินการให้ถือคำพิพากษาแทนการแสดงเจตนานั้น เนื่องจากผู้คัดค้านมีหน้าที่โอนกรรมสิทธิ์ห้องชุดทั้งห้าห้องให้แก่ผู้ร้องโดยปลอดจำนองด้วยค่าใช้จ่ายของลูกหนี้ อันเป็นหนี้กระทำการอยู่ด้วย มิใช่การทำนิติกรรมอย่างหนึ่งอย่างใดเพียงอย่างเดียว กรณีจึงไม่อาจให้ถือเอาคำพิพากษาของศาลแทนการแสดงเจตนาได้ ที่ศาลอุทธรณ์คดีชำนัญพิเศษมีคำพิพากษาในส่วนนี้มานั้นจึงไม่ชอบ ศาลฎีกาเห็นสมควรแก้ไขให้ถูกต้อง

พิพากษาแก้เป็นว่า ให้ผู้คัดค้านโอนกรรมสิทธิ์ห้องชุดเลขที่ 291/17, 291/18, 291/19, 291/20 และ 291/30 โครงการ ว. ตั้งอยู่บนที่ดินโฉนดเลขที่ 25706 ให้แก่ผู้ร้องโดยปลอดจำนองด้วยค่าใช้จ่ายของลูกหนี้ นอกจากที่แก้ให้เป็นไปตามคำพิพากษาศาลอุทธรณ์คดีชำนัญพิเศษ ค่าฤชาธรรมเนียมชั้นฎีกาให้เป็นพับ

 1."พระราชบัญญัติล้มละลาย มาตรา 122"

2."สิทธิตามคำพิพากษา vs สิทธิตามสัญญา"

3."โอนกรรมสิทธิ์ห้องชุดในคดีล้มละลาย"

4."คำพิพากษาเกี่ยวกับทรัพย์สินติดจำนอง"

5."หน้าที่เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์"

6."การไถ่ถอนจำนองในคดีล้มละลาย"

7."สิทธิของผู้ร้องในคดีล้มละลาย"

8."การปฏิเสธสิทธิตาม พ.ร.บ.ล้มละลาย มาตรา 122"

สรุปความย่อ:

ผู้ร้องทำสัญญาจะซื้อจะขายห้องชุด 5 ห้องกับลูกหนี้และชำระเงินครบถ้วน แต่ลูกหนี้ไม่โอนกรรมสิทธิ์และนำห้องชุดไปจดจำนอง ต่อมาศาลจังหวัดพัทยาพิพากษาให้ลูกหนี้โอนกรรมสิทธิ์หรือชำระเงิน แต่ลูกหนี้ไม่ปฏิบัติตาม ผู้ร้องจึงยื่นคำร้องขอให้โอนกรรมสิทธิ์ห้องชุดดังกล่าวหลังลูกหนี้ถูกพิทักษ์ทรัพย์เด็ดขาด และศาลล้มละลายกลางมีคำสั่งให้ผู้คัดค้านดำเนินการโอนกรรมสิทธิ์โดยใช้ค่าใช้จ่ายจากกองทรัพย์สินของลูกหนี้

ผู้คัดค้านฎีกา โดยอ้างว่าห้องชุดติดจำนองและกองทรัพย์สินไม่มีเงินเพียงพอไถ่ถอนจำนอง ศาลฎีกาเห็นว่า สิทธิของผู้ร้องตามคำพิพากษาเป็นสิทธิที่ต้องดำเนินการโอนกรรมสิทธิ์ ซึ่งเป็นหน้าที่ของลูกหนี้และผู้คัดค้าน ไม่เกี่ยวกับภาระจำนอง ศาลจึงพิพากษาให้ผู้คัดค้านโอนกรรมสิทธิ์ห้องชุดให้ผู้ร้องโดยปลอดจำนอง ใช้ค่าใช้จ่ายของลูกหนี้ ค่าฤชาธรรมเนียมชั้นฎีกาให้เป็นพับ

การอธิบายหลักกฎหมายตาม พระราชบัญญัติล้มละลาย พ.ศ. 2483 มาตรา 122

มาตรา 122 ระบุถึงอำนาจของเจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ในการจัดการสิทธิตามสัญญาที่ลูกหนี้มีต่อบุคคลอื่น หากเจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์พิจารณาแล้วเห็นว่าสิทธิดังกล่าวอาจเป็นภาระเกินกว่าประโยชน์ที่กองทรัพย์สินของลูกหนี้จะได้รับ เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์สามารถปฏิเสธที่จะยอมรับสิทธินั้นได้

ข้อพิจารณาสำคัญ

1.สิทธิตามสัญญาที่ลูกหนี้จะได้รับ

oมาตรา 122 ใช้กับสิทธิตามสัญญาที่ลูกหนี้มีต่อบุคคลอื่น เช่น สิทธิตามสัญญาที่ลูกหนี้สามารถเรียกร้องให้ผู้อื่นปฏิบัติตามข้อผูกพันได้

oหากสิทธินั้นสร้างภาระที่ไม่สมควร เช่น ต้องเสียค่าใช้จ่ายสูงหรือไม่มีประโยชน์เพียงพอต่อกองทรัพย์สิน เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์สามารถปฏิเสธสิทธินั้นได้

2.ไม่ใช้กับสิทธิตามคำพิพากษาของผู้อื่นที่มีต่อลูกหนี้

oมาตรา 122 ไม่ให้อำนาจเจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ในการปฏิเสธสิทธิตามคำพิพากษาที่ลูกหนี้มีหน้าที่ต้องปฏิบัติ เช่น การโอนกรรมสิทธิ์ทรัพย์สินแก่คู่สัญญา

3.หน้าที่ในการโอนกรรมสิทธิ์ของลูกหนี้

oเมื่อศาลพิพากษาให้ลูกหนี้โอนกรรมสิทธิ์ทรัพย์สินแก่คู่สัญญา สิทธิดังกล่าวไม่ได้เป็นสิทธิตามสัญญาอีกต่อไป แต่กลายเป็น สิทธิตามคำพิพากษา

oดังนั้น เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ไม่สามารถใช้มาตรา 122 เพื่อปฏิเสธการดำเนินการตามคำพิพากษาได้

4.การพิจารณาภาระและประโยชน์

oกรณีในบทความ ศาลวินิจฉัยว่า แม้ห้องชุดติดจำนอง แต่เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์สามารถดำเนินการแยกส่วนระหว่างภาระจำนองและการโอนกรรมสิทธิ์ได้

oการใช้เงินจากกองทรัพย์สินเพื่อไถ่ถอนจำนองก่อนการโอนกรรมสิทธิ์ถือว่าเป็นไปเพื่อปฏิบัติตามคำพิพากษาและไม่กระทบสิทธิของเจ้าหนี้จำนอง

การประยุกต์ใช้ในคดี

ในกรณีบทความนี้ ผู้ร้องได้สิทธิตามคำพิพากษาให้ลูกหนี้โอนกรรมสิทธิ์ห้องชุดแก่ตน การที่เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์อ้างว่ามาตรา 122 เพื่อปฏิเสธการโอนกรรมสิทธิ์จึงไม่ชอบ เนื่องจาก:

•สิทธิของผู้ร้องเป็นสิทธิตามคำพิพากษา ไม่ใช่สิทธิตามสัญญาของลูกหนี้

•เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์มีหน้าที่ต้องปฏิบัติตามคำพิพากษา ไม่สามารถปฏิเสธได้ตามมาตรา 122

สรุปความสำคัญ

พระราชบัญญัติล้มละลาย พ.ศ. 2483 มาตรา 122 ให้อำนาจเจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์พิจารณาและปฏิเสธสิทธิตามสัญญาของลูกหนี้ในกรณีที่สิทธินั้นเป็นภาระเกินสมควร แต่ไม่ให้อำนาจในการปฏิเสธสิทธิตามคำพิพากษา คดีนี้ศาลจึงชี้ขาดให้เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ปฏิบัติตามคำพิพากษาโดยโอนกรรมสิทธิ์ห้องชุดแก่ผู้ร้องตามคำพิพากษาของศาลชั้นต้น

******ทรัพย์สินติดจำนองคืออะไร

ทรัพย์สินติดจำนอง หมายถึง ทรัพย์สินที่เจ้าของนำไปเป็นหลักประกันในการกู้ยืมหรือค้ำประกันหนี้ โดยมอบสิทธิให้เจ้าหนี้ผู้รับจำนองสามารถยึดทรัพย์สินนั้นขายทอดตลาดเพื่อชำระหนี้ หากลูกหนี้ไม่ชำระหนี้ตามที่ตกลงไว้ ทรัพย์สินที่สามารถนำมาจำนองได้ต้องเป็นทรัพย์สินที่มีทะเบียน เช่น ที่ดิน บ้าน หรือคอนโดมิเนียม ตามที่กำหนดใน ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 702 ถึง 743

การขายทรัพย์สินโดยให้ติดจำนองไปด้วยคืออะไร

การขายทรัพย์สินโดยให้ติดจำนองไปด้วย หมายถึง การที่เจ้าของทรัพย์สินซึ่งนำทรัพย์ไปจำนองไว้กับเจ้าหนี้ ขายทรัพย์นั้นให้บุคคลอื่น โดยที่ทรัพย์สินยังมีภาระจำนองอยู่ การขายลักษณะนี้ทำได้ภายใต้เงื่อนไขที่ผู้ซื้อยอมรับความเสี่ยงว่าทรัพย์ยังติดจำนอง และผู้รับจำนองยังคงมีสิทธิในการบังคับจำนองเพื่อชำระหนี้ หากหนี้ไม่ได้รับการชำระ

การขายแบบนี้มักเกิดในกรณีที่ผู้ขายไม่สามารถปลดภาระจำนองได้ก่อนการโอนกรรมสิทธิ์ โดยผู้ซื้ออาจตกลงที่จะชำระหนี้จำนองแทนผู้ขายหรือรอให้ผู้ขายชำระหนี้จำนองในภายหลัง

ตัวอย่างคำพิพากษาศาลฎีกาที่เกี่ยวข้องกับการขายทรัพย์สินติดจำนอง

1.คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 1519/2529

ผู้ขายขายที่ดินซึ่งติดจำนองแก่บุคคลอื่นโดยไม่ได้แจ้งให้ผู้ซื้อทราบว่าที่ดินติดจำนอง เมื่อผู้รับจำนองฟ้องบังคับจำนอง ศาลวินิจฉัยว่า ผู้ซื้อทรัพย์ต้องยอมรับภาระจำนอง เพราะการจำนองติดทรัพย์สิน ไม่ผูกพันกับตัวบุคคล แต่ผูกพันกับทรัพย์

2.คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 2253/2544

กรณีที่ผู้ขายโอนกรรมสิทธิ์ที่ดินติดจำนองให้แก่ผู้ซื้อโดยไม่แจ้งเจ้าหนี้จำนอง ศาลชี้ว่าผู้ซื้อที่รับโอนที่ดินติดจำนอง ย่อมต้องรับภาระตามสิทธิจำนองของเจ้าหนี้ตามกฎหมาย

3.คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 4213/2552

เมื่อผู้ขายขายทรัพย์สินติดจำนองโดยไม่ได้ไถ่ถอน และผู้ซื้อทราบถึงภาระจำนองก่อนซื้อขาย ผู้ซื้อไม่มีสิทธิฟ้องให้ผู้ขายรับผิดชอบภาระจำนองที่ติดอยู่ในทรัพย์

4.คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 4963/2561

ศาลระบุว่าการขายทรัพย์ติดจำนอง หากไม่ระบุในสัญญาขายว่าจะชำระหนี้จำนองอย่างไร ผู้ซื้อสามารถเรียกร้องให้ผู้ขายปลดจำนองก่อนโอนกรรมสิทธิ์ หรือบังคับให้ลดราคาทรัพย์ได้ตามความเสียหายที่เกิดขึ้น

บทสรุป

ทรัพย์สินติดจำนองคือทรัพย์ที่เป็นหลักประกันหนี้ โดยยังอยู่ในกรรมสิทธิ์ของลูกหนี้ การขายทรัพย์สินติดจำนองให้ผู้อื่นถือเป็นการขายที่ทรัพย์ยังมีภาระ ซึ่งผู้ซื้อควรตรวจสอบข้อมูลและข้อตกลงก่อนซื้อขายเพื่อป้องกันความเสี่ยง ตัวอย่างคำพิพากษาศาลฎีกาช่วยให้เข้าใจการจัดการปัญหาเกี่ยวกับการขายทรัพย์ติดจำนองในบริบทของกฎหมาย