ผู้มีอำนาจขอให้บังคับคดีคือเจ้าหนี้ตามคำพิพากษา

 โจทก์จำเลยทำสัญญาประนีประนอมยอมความแบ่งมรดกกันและตกลงให้แบ่งมรดกส่วนหนึ่งแก่บุคคลภายนอก โจทก์ไม่ต้องการทรัพย์อีก และไม่ขอเกี่ยวข้อง ซึ่งศาลพิพากษาให้เป็นไปตามยอมนั้น เมื่อโจทก์ได้รับแบ่งมรดกของโจทก์ถูกต้องตามคำพิพากษาแล้ว การบังคับคดีเพื่อประโยชน์แก่โจทก์ก็เป็นอันเสร็จสิ้นโจทก์ย่อมไม่มีส่วนได้เสียที่จะขอให้ดำเนินการบังคับคดีต่อไป

 คดีทั้งสองสำนวนนี้ ศาลชั้นต้นสั่งรวมพิจารณา และคู่ความตกลงทำสัญญาประนีประนอมยอมความกัน ซึ่งศาลพิพากษาตามยอม คดีถึงที่สุดแล้ว สัญญาประนีประนอมยอมความมีใจความว่า โจทก์จำเลยตกลงแบ่งมรดกกัน โดยนาพิพาทในสำนวนที่นายขำเป็นโจทก์ ให้ตกได้แก่ โจทก์ทั้งสองคนละส่วนเท่า ๆ กัน ส่วนนาพิพาทในสำนวนที่นายเหลืองเป็นโจทก์ให้ตกได้แก่จำเลยทั้งสี่และผู้รับมรดกแทนที่นางปลิว นางอ้อน นายนาคโจทก์ไม่ขอเกี่ยวข้องทรัพย์มรดกนอกจากนี้ โจทก์จำเลยไม่ต้องการอีกยอมให้ตกได้แก่ผู้รับมรดกแทนที่ดังกล่าว

          ต่อมาโจทก์ยื่นคำร้องว่า จำเลยที่ 1 และที่ 3 ไม่ยอมแบ่งที่นาให้ผู้รับมรดกแทนที่นางปลิว นางอ้อน นายนาค ขอให้บังคับ
           จำเลยแถลงว่า ที่นานั้น โจทก์จำเลยตกลงกันว่าให้ตกได้แก่จำเลยทั้งสี่ส่วนเรือนและที่ดินปลูกเรือนให้ผู้รับมรดกแทนที่โจทก์ไม่มีส่วนได้เสีย เป็นหน้าที่ผู้รับมรดกแทนที่จะฟ้องร้องเอง

   ต่อมาโจทก์ยื่นคำร้องว่า จำเลยจงใจไม่ปฏิบัติตามคำบังคับขอให้จับจำเลยที่ 1, 3 มากักขังบังคับให้ปฏิบัติตามคำพิพากษา

 ศาลชั้นต้นหมายจับจำเลยมา จำเลยทั้งสองแถลงว่า ได้ปฏิบัติตามคำพิพากษาแล้ว ศาลสั่งปล่อยจำเลยไป และสั่งนัดพร้อมตามที่คู่ความตกลงกัน

          วันนัดพร้อม ศาลชั้นต้นพิเคราะห์เห็นว่า ทายาทนางปลิว นางอ้อนและนายนาค ไม่ได้เป็นคู่ความในคดี การที่ศาลทำสัญญาประนีประนอมยอมความให้ได้ส่วนแบ่งในทรัพย์พิพาทด้วย จึงเป็นข้อตกลงเกินคำฟ้องคำให้การ จะบังคับในคดีนี้ไม่ได้ ให้ยกคำร้อง

          โจทก์อุทธรณ์
          ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน

          โจทก์ฎีกา

          ศาลฎีกาเห็นว่า ตามสัญญายอมเกี่ยวกับที่พิพาท 2 แปลง โจทก์ทั้งสองได้รับแบ่งที่นาพิพาทแปลงหนึ่งไปแล้ว ส่วนอีกแปลงหนึ่งก็ตกได้แก่จำเลยและผู้รับมรดกแทนที่นางปลิว นางอ้อน นายนาค โจทก์ไม่ขอเกี่ยวข้อง โดยผลแห่งคำพิพากษาตามยอมดังกล่าว เมื่อโจทก์ได้รับนาพิพาทไปแล้ว จึงเป็นเรื่องโจทก์ได้รับผลสมบูรณ์ถูกต้องตามคำพิพากษาแล้ว การบังคับคดีเพื่อประโยชน์แก่โจทก์ก็เป็นอันเสร็จสิ้น ไม่มีกรณีอันใดที่โจทก์จะมาใช้สิทธิร้องขอให้ศาลดำเนินการบังคับคดีเพื่อประโยชน์ของโจทก์หรือในฐานะเป็นเจ้าหนี้ตามคำพิพากษาอีกต่อไป เพราะในคดีไม่มีส่วนได้เสียสำหรับโจทก์เหลืออยู่ตามคำพิพากษาอีกแล้ว โดยเหตุที่ตามยอมความโจทก์ไม่ต้องการทรัพย์อีกแล้วและไม่ขอเกี่ยวข้อง ยอมให้ตกได้แก่ผู้รับมรดกแทนที่นางปลิว ฯลฯ โจทก์สละสิทธิหมด

    พิพากษายืน

  ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง

มาตรา 138 ในคดีที่คู่ความตกลงกันหรือประนีประนอมยอม ความกันในประเด็นแห่งคดีโดยมิได้มีการถอนคำฟ้องนั้น และข้อตกลง หรือการประนีประนอมยอมความกันนั้นไม่เป็นการฝ่าฝืนต่อกฎหมาย ให้ศาลจดรายงานพิสดารแสดงข้อความแห่งข้อตกลงหรือการประนี ประนอมยอมความเหล่านี้ไว้ แล้วพิพากษาไปตามนั้น
ห้ามมิให้อุทธรณ์คำพิพากษาเช่นว่านี้ เว้นแต่ในเหตุต่อไปนี้
(1) เมื่อมีข้อกล่าวอ้างว่าคู่ความฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งฉ้อฉล
(2) เมื่อคำพิพากษานั้นถูกกล่าวอ้างว่าเป็นการละเมิดต่อบทบัญญัติ แห่งกฎหมายอันเกี่ยวด้วยความสงบเรียบร้อยของประชาชน
(3) เมื่อคำพิพากษานั้นถูกกล่าวอ้างว่ามิได้เป็นไปตามข้อตกลง หรือการประนีประนอมยอมความ
ถ้าคู่ความตกลงกันเพียงแต่ให้เสนอคดีต่ออนุญาโตตุลาการ ให้นำบทบัญญัติแห่งประมวลกฎหมายนี้ว่าด้วยอนุญาโตตุลาการ มาใช้บังคับ

มาตรา 271 ถ้าคู่ความหรือบุคคลซึ่งเป็นฝ่ายแพ้คดี (ลูกหนี้ตามคำพิพากษา) มิได้ปฏิบัติตามคำพิพากษาหรือคำสั่งของศาลทั้งหมด หรือบางส่วนคู่ความหรือบุคคลซึ่งเป็นฝ่ายชนะ (เจ้าหนี้ตามคำ พิพากษา) ชอบที่จะร้องขอให้บังคดีตามคำพิพากษาหรือคำสั่งนั้น ได้ภายในสิบปีนับแต่วันมีคำพิพากษาหรือคำสั่ง โดยอาศัยและตาม คำบังคับที่ออกตามคำพิพากษาหรือคำสั่งนั้น

มาตรา 297 ภายใต้บังคับ มาตรา 296ทวิ เจ้าหนี้ตามคำพิพากษา ชอบที่จะยื่นคำขอฝ่ายเดียว โดยทำเป็นคำร้องต่อศาลไม่ว่าเวลา ใด ๆ นับแต่ระยะเวลาที่กำหนดไว้เพื่อการปฏิบัติตามคำพิพากษา หรือคำสั่งขอให้มีการบังคับได้ล่วงพ้นไปจนถึงเวลาที่การบังคับคดี ได้เสร็จสิ้นลง ขอให้ศาลมีคำสั่งจับกุมและกักขังลูกหนี้ตาม คำพิพากษาซึ่งจงใจไม่ปฏิบัติตามหมายบังคับคดี
ห้ามไม่ให้ศาลอนุญาตตามคำขอนั้น เว้นแต่จะเป็นที่พอใจจาก พยานหลักฐานซึ่งผู้ร้องนำมาสืบที่ศาลเรียกมาสืบว่า
(1) ลูกหนี้ตามคำพิพากษาสามารถที่จะปฏิบัติตามคำพิพากษา หรือคำสั่งนั้นได้ ถ้าได้กระทำการโดยสุจริต และ
(2) ไม่มีวิธีบังคับอื่นใดที่เจ้าหนี้ตามคำพิพากษาจะใช้บังคับได้