ยินดีให้คำปรึกษากฎหมายแชทไลน์

คดีนี้เกี่ยวข้องกับการโฆษณาเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ โดยจำเลยติดตั้งป้ายไวนิลที่หน้าร้าน มีสัญลักษณ์เบียร์ช้างที่จดทะเบียนเครื่องหมายการค้า พร้อมข้อความ “สดชื่นทุกวันกับเพื่อน” และถ้อยคำอื่นประกอบ แม้จำเลยอ้างว่าเป็นการโฆษณาน้ำแร่ แต่ศาลเห็นว่าข้อความและภาพรวมของป้ายสามารถชักจูงใจให้คนทั่วไปดื่มแอลกอฮอล์ได้ ศาลฎีกาจึงตีความว่าเป็นการโฆษณาเครื่องดื่มแอลกอฮอล์โดยอ้อม ผิดตามพระราชบัญญัติควบคุมเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ มาตรา 32 ซึ่งห้ามโฆษณาที่มีลักษณะจูงใจให้ดื่มเว้นแต่เพื่อการให้ความรู้เชิงสังคมที่สร้างสรรค์ การตีความยังเชื่อมโยงกับพระราชบัญญัติเครื่องหมายการค้า พ.ศ. 2534 ที่รับรองให้โลโก้ช้างเป็นเครื่องหมายการค้าที่ชัดเจน ศาลชี้ว่าแม้จะไม่ได้ปรากฏขวดหรือบรรจุภัณฑ์ แต่การใช้โลโก้และข้อความสื่อทางอ้อมก็เพียงพอให้เป็นความผิด การวินิจฉัยนี้สะท้อนถึงเจตนารมณ์กฎหมายที่ต้องการปกป้องสังคมจากการโฆษณาสุราที่อาจกระตุ้นพฤติกรรมการดื่ม (อ่านคำพิพากษาศาลฎีกาฉบับเต็ม)

📌 ประเด็นสำคัญที่สุดของคดีนี้

คดีนี้ ใช้กฎหมายหลักคือ พระราชบัญญัติควบคุมเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ พ.ศ. 2551 มาตรา 32 ซึ่งเป็นแกนกลางของการวินิจฉัย ศาลฎีกาตีความการใช้ภาพสัญลักษณ์และข้อความบนป้ายไวนิลว่ามีลักษณะเป็น “การโฆษณาเครื่องดื่มแอลกอฮอล์โดยอ้อม”

🔑 Key Words สำคัญที่สุด 

1. มาตรา 32 พ.ร.บ.ควบคุมเครื่องดื่มแอลกอฮอล์

o ห้ามการโฆษณาที่มุ่งจูงใจให้ผู้อื่นดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ จะทำได้เพียงการให้ข้อมูลข่าวสารหรือความรู้ที่เป็นประโยชน์ต่อสังคมเท่านั้น

o ศาลฎีกาย้ำว่าข้อความ “สดชื่นทุกวันกับเพื่อน” เข้าข่ายการจูงใจ แม้ไม่ได้บอกตรง ๆ ว่าเป็นเบียร์

2. ภาพสัญลักษณ์เครื่องดื่มแอลกอฮอล์

o ศาลพิจารณาว่าภาพสัญลักษณ์ที่ปรากฏ เช่น โลโก้ “Chang” ที่จดทะเบียนเครื่องหมายการค้าแล้ว ถือว่าเป็น “ภาพสัญลักษณ์” ตามมาตรา 32 และกฎกระทรวงปี 2553

o การใช้ภาพนี้แม้จะอ้างว่าเพื่อโฆษณาน้ำแร่ ก็ยังสื่อถึงเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ได้

3. การโฆษณาโดยอ้อม

o แม้จำเลยจะไม่ได้โฆษณาขวดหรือบรรจุภัณฑ์ แต่การใช้โลโก้+ข้อความ สามารถทำให้เกิดแรงจูงใจในสังคมให้บริโภคเครื่องดื่มแอลกอฮอล์

o ศาลถือว่าพฤติกรรมนี้เข้าข่าย “โฆษณาโดยอ้อม”

4. การตีความกฎหมายเชื่อมโยงกับ พ.ร.บ.เครื่องหมายการค้า

o ศาลฎีกาอ้างอิง พ.ร.บ.เครื่องหมายการค้า พ.ศ. 2534 เพื่ออธิบายว่า โลโก้ “Chang” ได้จดทะเบียนเป็นเครื่องหมายการค้าแล้ว

o ทำให้ป้ายไวนิลนี้ไม่ใช่เพียงการประชาสัมพันธ์สินค้าอื่น (น้ำแร่) แต่มีผลสื่อถึงเครื่องดื่มแอลกอฮอล์

5. การป้องกันผลกระทบต่อสังคม

o เจตนารมณ์ของกฎหมายคือ ป้องกันการสื่อสารที่ทำให้การดื่มสุราเป็นเรื่องน่าสนับสนุน

o การใช้ข้อความที่สื่อถึง “ความสดชื่นและการสังสรรค์กับเพื่อน” จึงถูกมองว่าเป็นการละเมิดวัตถุประสงค์ของกฎหมาย

👉 สรุปสั้น ๆ: คดีนี้เป็น คดีตัวอย่างของการตีความ “การโฆษณาโดยอ้อม” ตามมาตรา 32 ซึ่งแม้ไม่ได้บอกตรง ๆ ว่าเป็นเบียร์ แต่การใช้ โลโก้+ข้อความเชิงชักชวน ก็ทำให้เข้าข่ายความผิดได้

📌 หลักกฎหมาย: พระราชบัญญัติควบคุมเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ พ.ศ. 2551 มาตรา 32

มาตรา 32 บัญญัติว่า:

"ห้ามมิให้ผู้ใดโฆษณาเครื่องดื่มแอลกอฮอล์โดยแสดงชื่อหรือเครื่องหมายของเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ หรือโดยวิธีการใด ๆ อันมีลักษณะจูงใจให้ผู้อื่นดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ไม่ว่าทางตรงหรือทางอ้อม เว้นแต่การให้ข้อมูลข่าวสารหรือความรู้ในลักษณะที่เป็นประโยชน์ต่อสังคม ตามหลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขที่รัฐมนตรีกำหนด"

🔎 สาระสำคัญของมาตรา 32

1. ห้ามโฆษณาโดยตรงหรือโดยอ้อม

o ห้ามใช้ชื่อ ยี่ห้อ เครื่องหมายการค้า หรือสัญลักษณ์ใด ๆ ของเครื่องดื่มแอลกอฮอล์เพื่อการประชาสัมพันธ์ที่มีลักษณะโน้มน้าวใจ

o แม้ไม่ปรากฏภาพขวดหรือบรรจุภัณฑ์ หากสื่อทำให้คนเกิดแรงจูงใจในการดื่ม ก็ถือว่าผิด

2. ข้อยกเว้นเพื่อประโยชน์สังคม

o การให้ความรู้ เช่น ข้อควรระวังเรื่องการดื่ม การขับขี่ปลอดภัย หรือการรณรงค์ลดการบริโภค ถือว่าทำได้

o แต่ต้องอยู่ภายใต้หลักเกณฑ์และเงื่อนไขที่กฎหมายกำหนด

3. เจตนารมณ์ของกฎหมาย

o เพื่อป้องกันไม่ให้มีการสร้างภาพลักษณ์เชิงบวกหรือสร้างแรงจูงใจทางการตลาดเกี่ยวกับเครื่องดื่มแอลกอฮอล์

o มุ่งเน้นคุ้มครองประโยชน์สาธารณะและลดผลกระทบทางสังคม โดยเฉพาะการบริโภคในกลุ่มเยาวชน

⚖️ ตัวอย่างคำพิพากษาศาลฎีกาที่เกี่ยวข้อง

คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 1814/2564

• ข้อเท็จจริง: จำเลยเป็นผู้ประกอบการร้านอาหาร ติดป้ายโปรโมชั่นแสดงตราสินค้าเบียร์ชื่อดัง พร้อมข้อความลดราคาและรูปแก้วเบียร์ แม้ไม่ได้แสดงภาพขวดหรือโลโก้ครบชุด

• ศาลฎีกาวินิจฉัย: เห็นว่าการใช้ข้อความและตราสัญลักษณ์บางส่วนซึ่งทำให้ผู้บริโภคเข้าใจได้ว่าเกี่ยวข้องกับเบียร์ยี่ห้อหนึ่ง เข้าข่าย “การโฆษณาโดยอ้อม” เพราะมีเจตนาชักจูงใจในการดื่ม

• ผล: ศาลฎีกาพิพากษาว่าผิดตามมาตรา 32 และลงโทษปรับตาม พ.ร.บ.ควบคุมเครื่องดื่มแอลกอฮอล์

👉 อ้างอิง: คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 1814/2564

คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 1225/2559

• ข้อเท็จจริง: จำเลยโฆษณาน้ำอัดลม แต่ใช้โลโก้และสีที่ใกล้เคียงกับเครื่องหมายการค้าของเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ยี่ห้อหนึ่ง

• ศาลฎีกาวินิจฉัย: แม้จะเป็นน้ำอัดลม แต่ลักษณะการนำเสนอสามารถสื่อไปถึงแบรนด์เครื่องดื่มแอลกอฮอล์ที่เป็นที่รู้จัก ถือว่าเป็นการโฆษณาโดยอ้อม

• ผล: ลงโทษปรับฐานฝ่าฝืนมาตรา 32

👉 อ้างอิง: คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 1225/2559 

📝 สรุป

มาตรา 32 พ.ร.บ.ควบคุมเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ พ.ศ. 2551 เป็นกฎหมายสำคัญที่ตีความอย่างเข้มงวดเพื่อป้องกันการโฆษณาแอลกอฮอล์โดยอ้อม ศาลฎีกาวินิจฉัยในหลายคดีว่าสัญลักษณ์ ตราสินค้า หรือถ้อยคำที่ทำให้ผู้บริโภคเกิดความเข้าใจเชื่อมโยงกับแอลกอฮอล์ ถือว่าเป็นความผิด แม้ผู้ประกอบการจะอ้างว่าเป็นการโฆษณาสินค้าอื่นก็ตาม