ฟ้องให้รับผิดชดใช้ค่าสินไหมทดแทน ผู้เสียหายมีส่วนผิด

ข้อ 3. คณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยปัญญาชน ซึ่งเป็นมหาวิทยาลัยเอกชนจดทะเบียนเป็นนิติบุคคล จัดให้มีการรับน้องใหม่ขึ้นในวันหยุดเรียนภายในมหาวิทยาลัยโดยมีอาจารย์บุญมี เป็นอาจารย์ฝ่ายกิจการนักศึกษาคอยดูแลอยู่ห่าง ๆ นายเอก อายุ 19 ปี ประธานนักศักษาปีที่ 2 ซึ่งเป็นผู้จัดการ "รับน้อง" คนหนึ่ง สั่งให้น้องใหม่ทุกคนดื่มเหล้าโดยอ้างว่าเพื่อ "สปิริต" ของ "ชาววิศว ปัญญาชน" นายโท อายุ 18 ปี ซึ่งเป็นนักศึกษาปีที่ 1 จำใจต้องดื่มโดยไม่เต็มใจ นายเอก เห็นว่านายโท ไม่เต็มใจดื่มจึงบังคับให้ดื่มอีกสามแก้ว จนนายโท ถึงกับอาเจียน นายเอกยังสั่งให้นายตรี อายุ 18 ปี นักศึกษาน้องใหม่อีกคนหนึ่งแสดง "สถานการณ์จำลอง" เกี่ยวกับพฤติกรรมทางเพศโดยให้นายตรี กระทำต่อตนเอง นายตรี ทำด้วยความฝืนใจ แต่เหตุที่ยอมทำก็เพราะเชื่อโดยสนิทใจว่า เป็นเรื่องของ "สปิริต" และอีกเหตุหนึ่งก็ด้วยฤทธิ์ของแอลกอฮอล์ที่ตนดื่มด้วยความสมัครใจ หลังเหตุการ์รับน้อง ได้มีการเผยแพร่ภาพเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นแก่นายโท และนายตรี ไปทั่วทางอินเตอร์เน็ต ยังความอับอายแก่บุคคลทั้งสองเป็นอย่างยิ่ง โดยเฉพาะนายตรี ถึงกับเกิดอาการซึมเศร้าต้องรักษาตัวกับจิตแพทย์

ให้วินิจฉัยว่า นายโท และนายตรี จะฟ้องใครให้ต้องรับผิดเพื่อชดใช้ค่าสินไหมทดแทนประเภทใดได้บ้างหรือไม่ เพียงใด

ธงคำตอบ

การกระทำของนายเอกประธานนักศึกษาในส่วนที่เกี่ยวกับการสั่งการให้นายโท และนายตรี กระทำการตามอุทาหรณ์เป็นการกระทำโดยจงใจต่อนายโท และนายตรี โดยผิดกฎหมายให้นายโท และนายตรี เสียหาย แก่ชื่อเสียง เสรีภาพ และอนามัยตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 420 นายเอกอายุ 19 ปี แม้เป็นผู้เยาว์ก็ต้องรับผิดในผลที่ตนทำละเมิดตามมาตรา 429 อาจารย์บุญมี เพียงแต่ดูแลอย่างห่าง ๆ ถือได้ว่ามิได้ใช้ความระมัดระวังตามสมควรปล่อยให้มีการกระทำละเมิดโดยนายเอก ผู้เยาว์ ซึ่งอยู่ในความดูแลของตน จึงต้องร่วมรับผิดกับนายเอก ด้วยตาม มาตรา 430 นอกจากนั้น มหาวิทยาลัยปัญญาชน นิติบุคคลซึ่งเป็นนายจ้างของอาจารย์บุญมี ต้องร่วมรับผิดกับอาจารย์บุญมี ลูกจ้างในผลแห่งละเมิดซึ่งลูกจ้างได้กระทำไปในทางการที่จ้างตามมาตรา 425 ส่วนเรื่องการเผยแพร่ภาพเหตุการณ์ที่เกิขึ้น ไม่ปรากฏว่านายเอกและบุคคลอื่นดังกล่าวข้างต้นมีส่วนเกี่ยวพันด้วย จึงไม่ต้องรับผิดในส่วนนี้

ส่วนค่าสินไหมทดแทนนั้น นายโท และนายตรี สามารถเรียกค่าสินไหมทดแทนจากบุคคลดังกล่าวข้างต้นได้ตามาควรแก่พฤติการณ์และความร้ายแรงแห่งละเมิดตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 438 ทั้งนี้การเรียกค่าเสียหายแก่ชื่อเสียง อนามัย และเสรีภาพ ในส่วนของความเสียหายแก่อนามัยและเสรีภาพนั้น อาจเรียกค่าเสียหายสำหรับความเสียหายที่มิใช่ตัวเงิน กล่าวคือความอับอาย และความเสียหายที่เกิดขึ้นต่อจิตใจได้ด้วยตามมาตรา 446 ในกรณีนายตรี ที่ดื่มเหล้าด้วยความสมัครใจนั้น ถือว่ามีส่วนผิดในการก่อให้เกิดความเสียหาย ดังนั้น ค่าสินไหมทดแทนจึงต้องดูพฤติการณ์เป็นประมาณว่าความเสียหายเกิดขึ้นเพราะฝ่ายใดเป็นผู้ก่อยิ่งหย่อนกว่ากันเพียงใด ตามมาตรา 442 ประกอบมาตรา 223

กฎหมายที่เกี่ยวข้อง

ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์

มาตรา 420 ผู้ใดจงใจหรือประมาทเลินเล่อทำต่อบุคคลอื่นโดยผิดกฎหมายให้เขาเสียหายถึงแก่ชีวิตก็ดี แก่ร่างกายก็ดี อนามัยก็ดี เสรีภาพก็ดีทรัพย์สินหรือสิทธิอย่างหนึ่งอย่างใดก็ดี ท่านว่าผู้นั้นทำละเมิดจำต้องใช้ค่าสินไหมทดแทนเพื่อการนั้น

มาตรา 429 บุคคลใดแม้ไร้ความสามารถเพราะเหตุเป็นผู้เยาว์หรือวิกลจริตก็ยังต้องรับผิดในผลที่ตนทำละเมิด บิดามารดาหรือผู้อนุบาลของบุคคลเช่นว่านี้ย่อมต้องรับผิดร่วมกับเขาด้วย เว้นแต่จะพิสูจน์ได้ว่าตนได้ใช้ความระมัดระวังตามสมควรแก่หน้าที่ดูแล ซึ่งทำอยู่นั้น

มาตรา 430 ครูบาอาจารย์ นายจ้างหรือบุคคลอื่นซึ่งรับดูแลบุคคลผู้ไร้ความสามารถอยู่เป็นนิตย์ก็ดี ชั่วคราวก็ดี จำต้องรับผิดร่วมกับผู้ไร้ความสามารถในการละเมิดซึ่งเขาได้กระทำลงในระหว่างที่อยู่ในความดูแลของตน ถ้าหากพิสูจน์ได้ว่าบุคคลนั้นๆ มิได้ใช้ความระมัดระวังตามสมควร

มาตรา 425 นายจ้างต้องร่วมกันรับผิดกับลูกจ้างในผลแห่งละเมิดซึ่งลูกจ้างได้กระทำไปในทางการที่จ้างนั้น

มาตรา 438 ค่าสินไหมทดแทนจะพึงใช้โดยสถานใดเพียงใดนั้นให้ศาลวินิจฉัยตามควรแก่พฤติการณ์และความร้ายแรงแห่งละเมิด

อนึ่ง ค่าสินไหมทดแทนนั้นได้แก่การคืนทรัพย์สินอันผู้เสียหายต้องเสียไปเพราะละเมิดหรือใช้ราคาทรัพย์สินนั้นรวมทั้งค่าเสียหายอันจะพึงบังคับให้ใช้เพื่อความเสียหายอย่างใดๆ อันได้ก่อขึ้นนั้นด้วย

มาตรา 446 ในกรณีทำให้เขาเสียหายแก่ร่างกายหรืออนามัยก็ดี ในกรณีทำให้เขาเสียเสรีภาพก็ดี ผู้ต้องเสียหายจะเรียกร้องเอาค่าสินไหมทดแทนเพื่อความที่เสียหายอย่างอื่นอันมิใช่ตัวเงินด้วยอีกก็ได้ สิทธิเรียกร้องอันนี้ไม่โอนกันได้และไม่ตกสืบไปถึงทายาท เว้นแต่ สิทธินั้นจะได้รับสภาพกันไว้โดยสัญญาหรือได้เริ่มฟ้องคดีตามสิทธินั้นแล้ว

อนึ่ง หญิงที่ต้องเสียหายเพราะผู้ใดทำผิดอาญาเป็นทุรศีลธรรมแก่ตนก็ย่อมมีสิทธิเรียกร้องทำนองเดียวกันนี้

มาตรา 442 ถ้าความเสียหายได้เกิดขึ้นเพราะความผิดอย่างหนึ่งอย่างใดของผู้ต้องเสียหายประกอบด้วยไซร้ ท่านให้นำบทบัญญัติแห่งมาตรา 223 มาใช้บังคับโดยอนุโลม

มาตรา 223 ถ้าฝ่ายผู้เสียหายได้มีส่วนทำความผิดอย่างใดอย่างหนึ่งก่อให้เกิดความเสียหายด้วยไซร้ ท่านว่าหนี้อันจะต้องใช้ค่าสินไหมทดแทนแก่ฝ่ายผู้เสียหายมากน้อยเพียงใดนั้นต้องอาศัยพฤติการณ์เป็นประมาณ ข้อสำคัญก็คือว่าความเสียหายนั้นได้เกิดขึ้นเพราะฝ่ายไหนเป็นผู้ก่อยิ่งหย่อนกว่ากันเพียงไร

วิธีเดียวกันนี้ ท่านให้ใช้แม้ทั้งที่ความผิดของฝ่ายผู้ที่เสียหายจะมีแต่เพียงละเลยไม่เตือนลูกหนี้ให้รู้สึกถึงอันตรายแห่งการเสียหายอันเป็นอย่างร้ายแรงผิดปกติซึ่งลูกหนี้ไม่รู้หรือไม่อาจจะรู้ได้หรือเพียงแต่ละเลยไม่บำบัดปัดป้องหรือบรรเทาความเสียหายนั้นด้วย อนึ่งบทบัญญัติแห่งมาตรา 220 นั้นท่านให้นำมาใช้บังคับด้วยโดยอนุโลม