ในกรณีที่ ตา กับ ยาย ไม่ได้จดทะเบียนสมรสกัน และข้อเท็จจริงเป็นว่า ที่ดินแปลงดังกล่าวเป็นทรัพย์ของตา หรือสินส่วนตัวของตา เมื่อตา เป็นเจ้าของกรรมสิทธิ์ที่ดิน นำที่ดินไปจำนองจำนวน 1.000.000 บาท ต่อมา ตา เสียชีวิต ที่ดินแม้จะได้จำนองเป็นประกันหนี้กับสหกรณ์ก็ตาม แต่กรรมสิทธิ์ไม่ตกเป็นของสหกรณ์ ดังนั้นที่ดินเป็นมรดกของตาตกได้แก่ทายาท

ทายาทคือลูกของตา 3 คน ซึ่งเป็นทายาทผู้รับมรดก ต้องรับไปทั้งสิทธิ และหน้าที่ คือ สิทธิที่จะได้รับโอนมรดก และหน้าที่ คือ รับหนี้มาด้วย ต้องรับผิดชดใช้หนี้ของตา แต่ไม่ต้องรับผิดเกินกว่ามรดกที่ตกได้แก่ตน

สำหรับเรื่องที่น้า ไปเอาเงินกับสหกรณ์อีก 100.000 บาท นั้น ไม่น่าเป็นไปได้ คุณอาจจะได้ข้อมูลที่คาดเคลื่อน และผมไม่มีข้อมูลที่จะตอบคำถามนี้ได้

คุณเป็นหลาน แม้จะเป็นผู้สืบสันดาน ของผู้สืบสันดาน (แม่) แต่ก็ไม่มีสิทธิรับมรดก และไม่มีส่วนได้เสียที่จะไปไถ่ถอน เว้นแต่จะเป็นการตกลงกันในหมู่ทายาทในลักษณะการซื้อขายต่อไป