หนังสือรับรองการทำประโยชน์ (น.ส. 3,น.ส. 3 ก., และ น.ส .3ข.) คือหนังสือรับรองจากพนักงานเจ้าหน้าที่ว่าได้ทำประโยชน์ในที่ดิน แล้ว แยกออก 3 ชนิดคือ

ออกให้แก่ผู้ครอบครองทั่วไป ในพื้นที่ที่ไม่มีระวาง มีลักษณะเป็นแผนที่รูปลอย ไม่มีการกำหนดตำแหน่งที่แน่นอน หรือออกในพื้นที่ที่ไม่มีรูปถ่ายทางอากาศ นายอำเภอเป็นผู้ออก

ออกใน ท้องที่ที่มีรูปถ่ายทางอากาศ โดยมีการกำหนดตำแหน่งที่ดินในระวางรูปถ่ายทางอากาศ นายอำเภอเป็นผู้ออกเอกสารให้

ออกในท้องที่ที่ไม่มี ระวางรูปถ่ายทางอากาศ และรัฐมนตรีได้ประกาศยกเลิกอำนาจหน้าที่ในการปฏิบัติการ ตามประมวลกฏหมายที่ดินของหัวหน้าเขต นายอำเภอหรือปลัดอำเภอผู้เป็นหัวหน้าประจำกิ่งอำเภอแล้ว (เจ้าพนักงานที่ดิน เป็นผู้ออก)

ที่ดินที่มีหนังสือรับรองการทำประโยชน์ ดังกล่าวข้างต้น ผู้มีชื่อในหนังสือดังกล่าวไม่มีกรรมสิทธิ์ในที่ดิน มีแต่เพียงสิทธิครอบครองเท่านั้น จึงไม่อาจอ้างการครอบครองปรปักษ์ได้ แต่หากเข้าไปครอบครองอย่างเปิดเผย โดยสงบ ด้วยเจตนาอย่างเป็นเจ้าของ เป็นการแย่งการครอบครอง ดังนั้นผู้มีสิทธิครอบครองเดิมต้องฟ้องเรียกการครอบครองคืนภายใน 1 ปี หากพ้นกำหนดก็หมดสิทธิเรียกคืนครับ

ขอย้ำว่าไม่ใช่การครอบครองปรปักษ์นะครับ

ขอบคุณท่านมากครับ