คุณเป็นมารดาชอบด้วยกฎหมายย่อมเป็นผู้แทนโดยชอบธรรมของบุตรและเป็นผู้ใช้อำนาจปกครองแต่เพียงผู้เดียวในกรณีที่ไม่ได้จดทะเบียนสมรสกับบิดาของบุตร และ/หรือบิดาของเด็กไม่ได้จดทะเบียนรับรองบุตร เมื่อคุณเป็นผู้ใช้อำนาจปกครองบุตรคุณย่อมมีสิทธิตามกฎหมายที่จะรับบุตรมาอยู่ด้วยเสมอ ลุง ป้า รวมตลอดถึงบิดา มารดาของคุณ (ตา ยาย) จึงไม่มีเหตุอ้างที่จะไม่ส่งมอบบุตรให้คุณ หากไม่ส่งมอบถือเป็นการโต้แย้งสิทธิปกครองของคุณฟ้องให้ศาลมีคำสั่ง/คำพิพากษาให้ส่งมอบบุตรให้แก่คุณได้

การที่บิดาของเด็กไม่เคยอุปการะเลี้ยงดูบุตรของเขาเลย พฤติการณ์ส่อแสดงให้เห็นว่าเขาไม่มีความผูกพันกับเด็กเลย การที่คุณมีความประสงค์ที่จะให้บิดาของเด็กได้สิทธิในการดูแล (อำนาจปกครองบุตร) ผมเห็นว่าน่าจะไม่เป็นประโยชน์กับบุตรของบคุณนะครับ

สิทธิในการดูแลบุตร (อำนาจปกครองบุตรผู้เยาว์)
คุณกับสามีไม่ได้จดทะเบียนสมรสกัน บุตรที่เกิดมาจึงเป็นบุตรนอกสมรส สามีของคุณเป็นบิดานอกกฎหมาย คุณจึงยังคงเป็นมารดาชอบด้วยกฎหมายและเป็นผู้ใช้อำนาจปกครองบุตรได้แต่เพียงผู้เดียว มีผลให้ผู้ใช้อำนาจปกครองมีสิทธิกำหนดที่อยู่ของบุตรได้ ตามคำถามคุณเพียงกังวลว่า อดีตสามีจะฟ้องขอจดทะเบียนรับรองบุตร และขอเป็นผู้ใช้อำนาจปกครองแต่เพียงผู้เดียว ซึ่งในทางปฏิบัติก็เกิดขึ้นอยู่เป็นเรื่องปกติในการฟ้องร้องคดีทางศาล

มาตรา 1567  ผู้ใช้อำนาจปกครองมีสิทธิ
(1) กำหนดที่อยู่ของบุตร
(2) ทำโทษบุตรตามสมควรเพื่อว่ากล่าวสั่งสอน
(3) ให้บุตรทำการงานตามสมควรแก่ความสามารถและฐานานุรูป
(4) เรียกบุตรคืนจากบุคคลอื่นซึ่งกักบุตรไว้โดยมิชอบด้วยกฎหมาย

สิทธิในการเลี้ยงดูบุตร (อำนาจปกครองผู้เยาว์)
เมื่อบิดายังคงเป็นบิดานอกกฎหมายอยู่ แม้จะมีชื่อในสูติบัตรว่าเป็นบิดาก็ตาม แต่นั่นไม่ได้หมายความว่า เกิดความสัมพันธ์ในทางกฎหมายว่า เป็นบุตรและเป็นบิดาชอบด้วยกฎหมาย แต่กฎหมายก็เปิดช่องให้บิดาสามารถเป็นบิดาชอบด้วยกฎหมาย 3 วิธีคือ 1. จดทะเบียนสมรสกันในภายหลัง 2. รับรองบุตร (ที่สำนักทะเบียน ณ อำเภอ/เขต) 3. โดยคำพิพากษาของศาล