ในกรณีที่หย่าโดยคำพิพากษาของศาล ศาลจะกำหนดให้ฝ่าย บิดา หรือฝ่ายมารดาเป็นผู้ใช้อำนาจปกครองก็ได้ กฎหมายไม่ได้บัญญัติรายละเอียดไว้ว่าแต่ละฝ่ายจะมีคุณสมบัติอย่างไรบ้าง

แต่ระบุไว้เพียงว่าศาลจะคำนึงถึงประโยชน์สูงสุดของผู้เยาว์

ปัญหาเรื่องอำนาจปกครองบุตรผู้เยาว์นี้เป็นเรื่องระเอียดอ่อน เป็นปัญหาครอบครัวที่เมื่อมีคดีขึ้นสู่ศาลแล้ว ศาลจะมีผู้ประนีประนอมหรือศูนย์ไกล่เกลี่ยข้อพิพาท ให้คู่ความได้มีโอกาสเจรจาตกลงกัน ซึ่งส่วนใหญ่แล้วก็ตกลงกันได้เป็นจำนวนมาก

แต่หากคู่ความไม่สามารถตกลงกันได้ ศาลจะพิจารณารายงานสถานพินิจฯ ประกอบการชี้ขาดตัดสินคดี โดยคดีทุกคดีที่มีผู้เยาว์มาเกี่ยวข้อง คู่ความทั้งสองฝ่ายและผู้เยาว์จะต้องไปให้ถ้อยคำที่สถานพินิจและคุ้มครองเด็กและเยาวชน และการให้ถ้อยคำดังกล่าว คู่ความทั้งสองฝ่ายก็ต้องนำพยานไปด้วย

เมื่อสถานพินิจและคุ้มครองเด็กและเยาวชน ได้สอบถามถ้อยคำคู่ความ พยาน และเด็กแล้ว จะทำความเห็นรายงานไปยังศาล เพื่อศาลจะได้ใช้ประกอบการชี้ขาดตัดสินคดี

ถ้อยคำของผู้เยาว์ที่ได้ให้ไว้กับเจ้าหน้าที่สถานพินิจและคุ้มครองเด็กและเยาวชน จะสามารถนตำวิเคราะห์ความประสงค์ของผู้เยาว์ได้ระดับหนึ่งว่าอะไรคือประโยชน์สูงสุดของผู้เยาว์

ตามคำถามที่สอบถามถึงประเด็นต่าง ๆ เช่น